Genel bakış
Patellar çıkık, diz kapağı çıkığını tanımlayan yaygın bir ortopedik durumdur.
Bu durum, Toy Poodle, Yorkshire Terrier, Chihuahua ve Pomeranian gibi küçük ırk köpeklerde daha yaygındır, ancak büyük ırklarda da görülebilir.
En sık görülen belirti, birkaç adımdan sonra hızla düzelen ani üç bacaklı arka bacak aksamasına benzeyen “sıçrayan” yürüyüştür. Bazı köpeklerde sadece konservatif tedavi gerektiren hafif çıkıklık olsa da, daha şiddetli vakalar cerrahi düzeltmeden faydalanacaktır.
Patella çıkığı
Genel bakış
Patellar çıkık, diz kapağı çıkığını tanımlayan yaygın bir ortopedik durumdur.
Bu durum, Toy Poodle, Yorkshire Terrier, Chihuahua ve Pomeranian gibi küçük ırk köpeklerde daha yaygındır, ancak büyük ırklarda da görülebilir.
En sık görülen belirti, birkaç adımdan sonra hızla düzelen ani üç bacaklı arka bacak aksamasına benzeyen “sıçrayan” yürüyüştür. Bazı köpeklerde sadece konservatif tedavi gerektiren hafif çıkıklık olsa da, daha şiddetli vakalar cerrahi düzeltmeden faydalanacaktır.
Neden
Patellar çıkığın kesin nedeni birçok faktöre dayanır, ancak genetik önemli bir rol oynar. Patellar çıkıklık travmadan sonra da meydana gelebilir.
Patella, diz ekleminde tendonun içinde bulunan küçük bir kemiktir. Patellar tendon, uyluk kemiğinin (femur) ucundaki bir olukta oturur ve dizin hemen altında kaval kemiğine (tibia) bağlanır. Patellar çıkık, diz kapağı diz fleksiyondayken femoral oluktan kaydığında veya yerinden çıktığında ve çıkığa neden olduğunda meydana gelir.
Patellar çıkığı olan köpeklerde femur, tibia veya kalçayı içeren daha sığ bir femoral oluk veya uzuvda genel bir yanlış hizalanma eğilimi vardır. Çıkıklar bir veya her iki dizde meydana gelebilir ve çıkık medial veya lateral olabilir (sırasıyla dizin iç veya dış tarafına doğru hareket eder).
Medial Patellar Luksasyon (MPL) daha yaygındır ve belirtiler genellikle bir köpeğin hayatının erken dönemlerinde gelişir – çoğunlukla küçük cins köpekleri etkiler. Lateral luksasyon daha az sıklıkla görülür, ancak orta veya büyük cins köpeklerde daha yaygındır ve genellikle kalça displazisi ile birlikte görülür.
Patella çıkığı ilerledikçe, patella daha kolay ve sık çıkar — diz eklemi kıkırdağına sürekli sürtünerek artrite yol açar. Patellanın çıkmasından kaynaklanan zorlanma, köpekleri kranial çapraz bağ kopması gibi diğer ortopedik diz rahatsızlıklarına da yatkın hale getirebilir.
Klinik bulgular
Patella çıkığının klinik bulguları hastalığın yaygınlığına göre değişir ve hafif vakalar sıklıkla asemptomatik kalır.
En sık görülen belirti, bir arka bacağın aniden birkaç kez “sıçrama” yapması ve ardından köpeğin bacağı tekmeledikten veya salladıktan sonra normal şekilde yürümeye devam etmesiyle oluşan aralıklı “sıçrama” topallamasıdır.
Patella çıkığı zamanla ilerleyerek daha sık aksamalara neden olabilir.
Tanı
Veteriner hekiminiz patella çıkığını teşhis etmek için fiziksel bir muayene yapacak ve çıkığın şiddetine göre tedavi önerilerinde bulunmak için 1-4 arasında bir derece belirleyecektir.
Etkilenen uzuvda katkıda bulunan ortopedik anormallikleri daha iyi değerlendirmek için röntgen önerilebilir. Bazı durumlarda BT veya MRI gibi gelişmiş görüntüleme önerilebilir.
Patella çıkığı
Genel bakış
Patellar çıkık, diz kapağı çıkığını tanımlayan yaygın bir ortopedik durumdur.
Bu durum, Toy Poodle, Yorkshire Terrier, Chihuahua ve Pomeranian gibi küçük ırk köpeklerde daha yaygındır, ancak büyük ırklarda da görülebilir.
En sık görülen belirti, birkaç adımdan sonra hızla düzelen ani üç bacaklı arka bacak aksamasına benzeyen “sıçrayan” yürüyüştür. Bazı köpeklerde sadece konservatif tedavi gerektiren hafif çıkıklık olsa da, daha şiddetli vakalar cerrahi düzeltmeden faydalanacaktır.
Neden
Patellar çıkığın kesin nedeni birçok faktöre dayanır, ancak genetik önemli bir rol oynar. Patellar çıkıklık travmadan sonra da meydana gelebilir.
Patella, diz ekleminde tendonun içinde bulunan küçük bir kemiktir. Patellar tendon, uyluk kemiğinin (femur) ucundaki bir olukta oturur ve dizin hemen altında kaval kemiğine (tibia) bağlanır. Patellar çıkık, diz kapağı diz fleksiyondayken femoral oluktan kaydığında veya yerinden çıktığında ve çıkığa neden olduğunda meydana gelir.
Patellar çıkığı olan köpeklerde femur, tibia veya kalçayı içeren daha sığ bir femoral oluk veya uzuvda genel bir yanlış hizalanma eğilimi vardır. Çıkıklar bir veya her iki dizde meydana gelebilir ve çıkık medial veya lateral olabilir (sırasıyla dizin iç veya dış tarafına doğru hareket eder).
Medial Patellar Luksasyon (MPL) daha yaygındır ve belirtiler genellikle bir köpeğin hayatının erken dönemlerinde gelişir – çoğunlukla küçük cins köpekleri etkiler. Lateral luksasyon daha az sıklıkla görülür, ancak orta veya büyük cins köpeklerde daha yaygındır ve genellikle kalça displazisi ile birlikte görülür.
Patella çıkığı ilerledikçe, patella daha kolay ve sık çıkar — diz eklemi kıkırdağına sürekli sürtünerek artrite yol açar. Patellanın çıkmasından kaynaklanan zorlanma, köpekleri kranial çapraz bağ kopması gibi diğer ortopedik diz rahatsızlıklarına da yatkın hale getirebilir.
Klinik bulgular
Patella çıkığının klinik bulguları hastalığın yaygınlığına göre değişir ve hafif vakalar sıklıkla asemptomatik kalır.
En sık görülen belirti, bir arka bacağın aniden birkaç kez “sıçrama” yapması ve ardından köpeğin bacağı tekmeledikten veya salladıktan sonra normal şekilde yürümeye devam etmesiyle oluşan aralıklı “sıçrama” topallamasıdır.
Patella çıkığı zamanla ilerleyerek daha sık aksamalara neden olabilir.
Tanı
Veteriner hekiminiz patella çıkığını teşhis etmek için fiziksel bir muayene yapacak ve çıkığın şiddetine göre tedavi önerilerinde bulunmak için 1-4 arasında bir derece belirleyecektir.
Etkilenen uzuvda katkıda bulunan ortopedik anormallikleri daha iyi değerlendirmek için röntgen önerilebilir. Bazı durumlarda BT veya MRI gibi gelişmiş görüntüleme önerilebilir.
Tedavi
Patella çıkığının tedavisi, durumun ciddiyetine ve köpeğin bireysel klinik belirtilerine göre değişir.
Klinik belirtileri olmayan hafif vakaların çoğu herhangi bir tedavi gerektirmez. Aralıklı veya seyrek topallama yaşayan köpekler veya patellar çıkıklığına bağlı artrit geliştiren köpekler için konservatif tıbbi tedavi, aşağıdakileri içerebilir:
- İdeal kiloyu korumak
- Eklem takviyeleri
- Ağrı kesici ilaçlar (örneğin, steroid olmayan anti-inflamatuarlar veya NSAID’ler)
- Egzersiz kısıtlaması
- Fiziksel rehabilitasyon
Veterineriniz, köpeğinizde daha ileri patellar çıkığı veya kalıcı topallama varsa ameliyat önerebilir. Bir operasyonla ilerlemeye karar verirseniz, birkaç farklı cerrahi yaklaşım vardır ve veterineriniz köpeğiniz için hangisinin en iyi olduğuna karar vermenize yardımcı olacaktır.
Sonuç
Patella çıkığına ait belirgin klinik bulgular göstermeyen köpeklerde genellikle iyi bir prognoz vardır ve bu rahatsızlık uzun yıllar boyunca rahatlıkla tedavi edilebilir.
Daha şiddetli çıkık ve önemli klinik belirtileri olan köpekler için cerrahi düzeltme genellikle diz kapağı stabilitesinin geri kazanılmasıyla iyi sonuçlara yol açar — özellikle artrit başlangıcından önce yapılırsa. Ameliyatla veya ameliyatsız, daha şiddetli çıkık veya kalıcı klinik belirtileri olan birçok köpek tıbbi tedavi gerektiren artrit geliştirebilir.
Patella çıkığı olan büyük ırk köpeklerde prognoz daha az olumlu olabilir çünkü bu köpeklerde genellikle kalça çıkığı veya anormal şekilli femurlar gibi patella çıkığına katkıda bulunan ek ortopedik rahatsızlıklar bulunur.
Cornell Richard P. Riney Köpek Sağlığı Merkezi ‘nden TR çeviri ile alıntı yapılmıştır.